Her (2014)!

Σε ένα φουτουριστικό περιβάλλον, όχι πολύ μακριά από το δικό μας, ο Theodor προσπαθεί να ξεπεράσει το διαζύγιό του και να ξαναβρεί τον εαυτό του. Την επιθυμία για να βγει από την απομόνωσή του θα του ξυπνήσει η Samantha, ένα εξελιγμένο λογισμικό υπολογιστή τεχνητής νοημοσύνης.

Σε έναν κόσμο που η επικοινωνία γίνεται όλο και πιο εύκολη και γρήγορη, είναι παράδοξο πως οι άνθρωποι νιώθουν όλο και περισσότερο απομονωμένοι και μόνοι…

Ο Theodor προσπαθεί να ξεπεράσει το διαζύγιό του. Έχει χάσει τον εαυτό του, νιώθει θλίψη και μοναξιά, καθώς βλέπει να χάνει εκείνη που μέχρι τότε ήταν η γυναίκα και καλύτερή του φίλη. Πρέπει να βρει ξανά τις ισορροπίες του και το χαμόγελό του. Η μόνη του ίσως σταθερή αναφορά από το παρελθόν είναι η καλή του φίλη Amy που προσπαθεί να τον παρακινήσει. Κι εκείνη όμως πρέπει να αντιμετωπίσει έναν ουσιαστικά τελειωμένο γάμο και τις αλλαγές που ένα διαζύγιο επιφέρει.

Όλα αλλάζουν για εκείνον, όταν αγοράζει ένα νέο λογισμικό για τον υπολογιστή. Μία νέα προηγμένη τεχνολογία που έχει ως αρχικό σκοπό να βοηθήσει, να διευκολύνει και να οργανώσει, σαν ένας ηλεκτρονικός βοηθός-γραμματέας. Προσαρμόζεται και αναπτύσσεται ανάλογα με τις προσωπικές προτιμήσεις και επιλογές του εκάστοτε χρήστη. Ο Theodor επιλέγει η φωνή του λογισμικού να είναι γυναικεία… κι εκείνη αυτοονομάζεται Samantha. Το πρώτο ξάφνιασμα διαδέχεται η περιέργεια και στη συνέχεια η έλξη.  Η φωνή μιμείται και παρουσιάζει όλα τα τυπικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά, γεγονός που τον μπερδεύει (κάτι που παραδέχεται κι ίδιος) και δημιουργεί την ψευδαίσθηση πως αυτό το πλάσμα στον υπολογιστή του μοιάζει, τον καταλαβαίνει. Εκεί ακριβώς αρχίζει και εμπλέκεται συναισθηματικά μαζί της και αρχίζει να ερωτεύεται όχι τόσο την ίδια ως παρουσία (αφού η φυσική της υπόσταση δεν υπάρχει) αλλά την ιδέα της. Την ιδέα ότι υπάρχει κάποιος-κάποια στον οποίο μπορεί να μιλήσει για τα πάντα, που τον καταλαβαίνει, που μπορεί να είναι οποιαδήποτε στιγμή μαζί του, τον αποδέχεται και που σίγα σιγά τον κάνει να αρχίζει να σκέφτεται ξανά το μέλλον, το επόμενό του βήμα. Αρκετές φορές παρακινείται από την ανάγκη να μιλήσει απλώς. Να εκφράσει τις σκέψεις και τους φόβους του, αναζητώντας να νιώσει την επικοινωνία μέσα σε έναν φουτουριστικό κόσμο (που έχει όμως και χαρακτηριστικά με κάποιο τρόπο της δεκαετίας του 1960 και 1970) που τρέχει με τους δικούς του ιλιγγιώδεις ρυθμούς, "καλωδιωμένος" και απομονωμένος από το υπόλοιπο περιβάλλον του. Η φυσική-σωματική της απουσία του δίνει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας και της απόστασης ώστε να μπορεί να ανοιχτεί και να μιλήσει για τα πάντα, λειτουργώντας έτσι, ίσως, ως ένα υποκατάστατο. Η πρώην γυναίκα του πάνω σε μία συζήτηση τους αναφέρει ότι εκείνος δε μπορεί να διαχειριστεί τις σχέσεις κι ό,τι θέλει όλα τα θετικά μιας σχέσης και όχι ευθύνες. Ίσως γι’ αυτό και η σχέση του με τη Samantha λειτουργεί.

Τι είναι πραγματικό όμως και τι όχι όταν πρόκειται για συναισθήματα; Ακόμη και καθώς γνωρίζει πως η Samantha δεν είναι ανθρώπινο ον, ούτε αληθινή παρουσία, η ψευδαίσθηση που δημιουργείται είναι τόσο έντονη ώστε να αρχίσει να έχει συναισθήματα για αυτή (ίσως επειδή βρίσκεται ακριβώς σε μία ευάλωτη περίοδο και έψαχνε από κάπου να κρατηθεί). Τα συναισθήματα αυτά, ακόμη κι αν είναι για κάτι που ουσιαστικά δεν υπάρχει, για εκείνον είναι αληθινά και τα αισθάνεται ως τέτοια. Ο τρόπος με τον οποίο απαντά και λειτουργεί η Samantha τρέφουν ακόμη περισσότερο αυτή την ψευδαίσθηση και τη συντηρούν ακόμη κι όταν οι διαφορές τους αρχίζουν να γίνονται και στον ίδιο αισθητές και να δημιουργούν προβλήματα.

Η δυνατότητα του λογισμικού προγράμματος να αναπτύσσεται και να αλλάζει ανάλογα με τις πληροφορίες που προσλαμβάνει, αλλά και κυρίως, αυτή ακριβώς η δυνατότητα "φόρτωσης" τεράστιων και απεριόριστων όγκων πληροφοριών, κάνει το Theodor να μην μπορεί πια να συμβαδίσει και να "προλάβει" τη Samantha καθώς εκείνη εξελίσσεται συνεχώς.

Η ταινία μπορεί να φαίνεται κάπως υπερβολική (ακόμη και τρομακτική) στο θέμα των απεριόριστων δυνατοτήτων που μπορεί να αναπτύξουν οι τεχνολογίες του μέλλοντος και πόσα ανθρώπινα χαρακτηριστικά μπορούν να μιμηθούν. Το μέλλον όμως στο οποίο εξελίσσεται η ταινία δεν είναι πολύ μακριά μας (αν αναλογιστούμε ότι ήδη υπάρχουν παρόμοια προγράμματα, όπως η Siri) αλλά ούτε ξένο προς εμάς, καθώς στοιχεία της κοινωνίας στην ταινία είναι ίδια με τα δικά μας (οι άνθρωποι περπατούν με ακουστικά και καλώδια στα αυτιά τους, σχέσεις δημιουργούνται μέσω υπολογιστή με άλλους ανθρώπους,  και επικοινωνούν, οργανώνουν και εργάζονται μέσω υπολογιστών ή τηλεφώνων).

Στην πραγματικότητα, η ταινία μπορεί να ληφθεί (και ίσως αυτό θέλει να πετύχει στην πραγματικότητα) ως μία αλληγορία, μία μεταφορά, ένας τρόπος για να σχολιαστούν διάφορα στοιχεία και επίπεδα για τις ανθρώπινες σχέσεις γενικά. Τεχνολογικά: οι απίστευτα γρήγοροι ρυθμοί με τους οποίους αναπτύσσονται οι σύγχρονες τεχνολογίες, κοινωνικά: η απομόνωση μέσα στον σύγχρονο κόσμο, η ανάγκη για επικοινωνία και η κοινωνική αποδοχή μίας μη φυσιολογικής, με την συμβατική έννοια, σχέσης, ατομικά: ένας μονόλογος ενδοσκόπησης, αντίληψης και αποδοχής του εαυτού μας και η προσαρμογή στις αλλαγές, την απώλεια, τον χωρισμό, η αγωνιώδης προσπάθεια να ξεφύγουμε από τη μοναξιά. Όλοι οι άνθρωποι αυτό που επί της ουσίας ψάχνουν είναι κάποιον να επικοινωνούν, να μοιράζονται και να χαμογελούν. Νομίζω ότι οι δύο ατάκες της Amy στην ταινία είναι αρκετά χαρακτηριστικές…, "…ο έρωτας είναι σαν μία κοινωνικά αποδεκτή παράνοια…", "…είμαστε εδώ (ζούμε) για λίγο μόνο, το μόνο που θέλω είναι να επιτρέψω στον εαυτό μου σ’ αυτό το μικρό διάστημα να είναι χαρούμενος…".

Ο Joaquin Phoenix δίνει μία ανθρώπινη, με την ευρύτερη έννοια, διάσταση στον χαρακτήρα, που βρίσκεται σε μία πολύ ευάλωτη στιγμή του. Η χημεία του με την σωματικά απούσα από την ταινία Scarlett Johansson είναι πολύ καλή και μοιάζει να γίνεται με φυσικό τρόπο. Η ερμηνεία της Scarlett Johansson κερδίζει τις εντυπώσεις καθώς καταφέρνει μόνο με τη φωνή της να περάσει όλα τα συναισθήματα, τις μεταβολές και τις σκέψεις ενός πολύ ιδιαίτερου ρόλου. Η Amy Adams καταφέρνει για άλλη μία φορά να μεταμορφωθεί με έναν μοναδικό τρόπο και να κάνει αισθητή και επί της ουσίας την παρουσία της, αν και μικρή σε διάρκεια. Δε λείπουν αρκετά κινηματογραφικά κλισέ, καθώς η ιστορία παρουσιάζεται με τον πιο ίσως ρομαντικό της τρόπο. Όμως, ο Spike Jonze σκηνοθέτησε και έγραψε ένα από τα πρωτότυπα (και ίσως το καλύτερο πρωτότυπο) σενάρια της χρονιάς, δίνοντας έναν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα σε έναν τεχνολογικά εξελιγμένο περιβάλλον.

 Trivia:

• Η Samantha Morton ήταν εκείνη που αρχικά ήταν η φωνή της Samantha. Μάλιστα η ίδια είχε ηχογραφήσει το ρόλο της και ήταν κάθε μέρα στα γυρίσματα. Κατά τη διάρκεια του μοντάζ όμως ο Spike Jonze κατάλαβε ότι η χημεία των δυο τους δεν ήταν ακριβώς αυτό που ήθελε και αποφάσισε να βρει μία άλλη για τη φωνή της Samantha, επιλέγοντας την Scarlett Johansson.
• Η Amy Adams δήλωσε πως ο Spike Jonze έβαζε εκείνη και τον Joaquin Phoenix  μέσα σε ένα δωμάτιο για μία με δύο ώρες κάθε μέρα πριν τα γυρίσματα για να μιλάνε και να μπορέσουν να δεθούν και να αναπτύξουν μία χημεία.
• Τα φουτουριστικά σκηνικά της ταινίας με τους ουρανοξύστες και τα σύγχρονα κτήρια στην πραγματικότητα τα περισσότερα υπάρχουν και οι σκηνές γυρίστηκαν στη Σαγκάη.
• Κατά τη διάρκεια κάποιων πολύ συγκινητικών σκηνών η Amy Adams τραγουδούσε τραγούδια από διάσημα μιούζικαλ για να μπορέσει να αποφορτιστεί. Σταδιακά άρχισε και ο Joaquin Phoenix να τραγουδά μαζί της, αλλά σταμάτησαν όταν κατάλαβαν ότι ο Spike Jonze άρχισε να τους τραβάει με την κάμερα.
• Ο Chris Cooper είχε γυρίσει κάποιες σκηνές, οι οποίες όμως αφαιρέθηκαν τελείως από την ταινία στο μοντάζ.
• Το ρόλο της Rooney Mara αρχικά ήταν να υποδυθεί η Carey Mulligan.
• Η Amy Adams και ο Joaquin Phoenix έχουν συνυπάρξει ξανά κινηματογραφικά στην ταινία The Master, αλλά όπως οι ίδιοι δήλωσαν, επί της ουσίας γνωρίστηκαν σε αυτή την ταινία.

*Πηγές: imdb.com
Δείτε ακόμα: Her-Krouela's view!